Patriazm
również: Patryzm
w niektórych regionach zwany Patryzmem, jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych nurtów religijnych. OczywiÅ›cie jak wiele religii, Patriazm jest raczej nurtem myÅ›lenia o bardzo drastycznie zróżnicowanych poglÄ…dach. Najpierw przedstawiÄ™ podstawowÄ… wersjÄ™ co do której wszyscy siÄ™ zgadzajÄ…, a potem modyfikujÄ…ce jÄ… poglÄ…dy różnych spoÅ‚ecznoÅ›ci na caÅ‚ym Å›wiecie. Z racji tego jak rozpowszechniona jest ta religia, nie używam nazw wÅ‚asnych w conlangach a jedynie dajÄ…ce pojÄ™cie polskie wersje tych terminów.
Typ: manizm z elementami teizmu
​
Zasięg: globalny
​
Forma kultowa: luźne kapłaństwo

Życie pozagrobowe
Kluczowym w Patriaźmie jest jego spojrzenie na życie pozagrobowe. WedÅ‚ug jego wyznawców po Å›mierci czÅ‚owiek zapada w wieczny sen. Sen ten nie różni siÄ™ specjalnie od normalnego snu, poza tym że trwa wiecznie i jeÅ›li zgaÅ›nie, czÅ‚wowiek odchodzi w niebyt.
​
Tym, co trzyma czÅ‚owieka w tym Å›nie i nie pozwala mu zniknąć, jest pamięć o nim. PatriaÅ›ci przypisujÄ… pamiÄ™ci moc, która utrzymuje przy życiu (a raczej Å›nieniu) zmarÅ‚ego. Dlatego w kulturach patriastycznych silnie rozwiniÄ™te sÄ… wszelakie sposoby na utrzymanie zmarÅ‚ych w tym bÅ‚ogosÅ‚awionym stanie:
1. Przekazywanie historii z życia zmarłych z pokolenia na pokolenie.
2. Coroczne zebrania rodzinne w których najstarsi opowiadajÄ… historie o swoich zmarÅ‚ych czÅ‚onkach familii.
3. Kultura sag i legend - we wszystkich społeczeństwach patriastycznych opowiada się fantastyczne legendy o wielkich przodkach.
4. Pomniki i stele - stawiane bardzo gÄ™sto, majÄ… na sobie napisane historie życia czÅ‚owieka. Nie można stawiać pomników żywym, jedynie zmarÅ‚ym.
5. Kapłani Patriazmu - za pieniądze mogą zrobić wiele. Mogą wspominać zmarłego, układać o nim pisane opowieści, wykonywać pomniki a nawet układać i śpiewać o nich pieśni na ulicach miast. Wszystko ma swoją cenę.
A teraz, jak samemu sobie zapewnić jak najdłuższe śnienie?
1. Prowadzić cnotliwe lub peÅ‚ne chwaÅ‚y życie. Należy żyć tak, by Å›wiat nie mógÅ‚ o tobie zapomnieć.
2. Nie być okrutnikiem - w Patriaźmie jest zakaz wspominania, szczególnie publicznie, imienia skazaÅ„ca, co by można szybko go ukatrupić po Å›mierci.
3. Nie możesz sam kupić sobie pomnika, ani wykupić abonamentu u kapÅ‚anów, ale istniejÄ… grupy Å›wiÄ™tych, poÅ›wiÄ™cajÄ…cych siÄ™ bardzo, "zakonników" zwanych PorÄ™czajÄ…cymi, którzy przyjmujÄ… od ciebie pieniÄ…dze za życia, by wykupić u kapÅ‚anów odpowiedniÄ… usÅ‚ugÄ™ po twojej Å›mierci.
Moralność
Cała koncepcja polega na tym, że teoretycznie, jeśli prowadziłeś dobre i szlachetne życie, twoja rodzina i znajomi po prostu będą chcieli cię wspominać. To tak proste.
Patriazm w kulturze
W wyniku tego typu wierzeÅ„ w wiÄ™kszoÅ›ci wyznajÄ…cych je spoÅ‚eczeÅ„stw wyksztaÅ‚ciÅ‚y siÄ™ liczne legendy i podania pisane by utrzymać królów, bohaterów i wojowników w stanie bÅ‚ogiego Å›nienia. Nie należy jednak wspominać publicznie tych, których spoÅ‚eczeÅ„stwo woli zapomnieć. Najgorszym przekleÅ„stwem rzuconym na wroga jest "aby o tobie nie mówiono po Å›mierci". Dobrym w oczach spoÅ‚eczeÅ„stw jest organizowanie przez wÅ‚adców wszelakich form Å›wiÄ…t, nastawionych na wspomninanie. Z tego powodu w miastach organizowane sÄ… festyny w których wielu opowiada o swoich przodkach, a na cześć ważnych zmarÅ‚ych lokalni wÅ‚adcy organizujÄ… spektakle. Na festynach każdy może wyjść i przemawiać wobec tÅ‚umów. Dlatego wÅ‚aÅ›nie kultura bajdurów i bardów jest silnie zakorzeniona.
Różne wariacje Patriazmu
1. W niektórych regionach mówi siÄ™ o tym że sny Å›nione przez zmarÅ‚ego to wszystkie zÅ‚e i dobre wydarzenia z jego życia. W zależnoÅ›ci od tego jak żyÅ‚, odczuwa te same emocje na nowo, tylko zwielokrotnione. W regionach o silnym dyskursie mistycznym mówi siÄ™ o duchowym Å›wiecie istot które odczuwajÄ… silnej niż ludzie emocje takie jak szczęście, miÅ‚ość, dumÄ™, ale i nienawiść, zazdrość i wstyd. CzÅ‚owiek we Å›nie odczuwa swoje życie takim, jakim odczuwajÄ… je te istoty, wiÄ™c za życia musi starać siÄ™ żyć dobrze i odczuwać wiÄ™cej miÅ‚oÅ›ci a mniej nienawiÅ›ci.
2. SÄ… regiony które inkorporujÄ… patryzm do wierzeÅ„ animistycznych, opowiadajÄ…c mity o bożkach które doprowadziÅ‚y zmarÅ‚ych do Å›nienia, w różnych wersjach pojawiajÄ… siÄ™ też historie o tym co siÄ™ dziaÅ‚o ze zmarÅ‚ymi wczeÅ›niej. Niektórzy nawet dopuszczajÄ… opcjÄ™ uwolnienia siÄ™ poÅ›miertnie ze Å›nienia i Å›wiadome życie pozagrobowe w raju. Inni idÄ… dalej, twierdzÄ…c że wszystkich czeka kiedyÅ› przebudzenie, pod warunkiem że pamięć o nich dotrwa wystarczajÄ…co dÅ‚ugo.
3. Pewne nurty uważają że o długości snu człowieka decyduje to, jak sam pamiętał o własnych przodkach. Im dalej brniemy w tego typu myślenie tym więcej mistycznej mocy pamięci widzimy.
4. Toczy siÄ™ dyskusja o to ile potrzeba by pamiÄ™tać czÅ‚owieka. Niektórzy uważajÄ… że wystarczy tylko imiÄ™. Nazywa siÄ™ ich Tytularnikami dlatego że majÄ… zwyczaj pisania na wszystkim swoich imion i nazwisk ze wszystkimi swoimi tytuÅ‚ami. na drugim koÅ„cu sÄ… Znajomici uważajÄ…cy za konieczne poznanie zmarÅ‚ego czÅ‚owieka na tyle dobrze (z opowieÅ›ci) by minimalnie tylko różnić siÄ™ od tych, którzy faktycznie go znali za życia.
5. W pewnych doktrynach przewija siÄ™ motyw, że treÅ›ciÄ… snów jest tak naprawdÄ™ samo wspominanie. ZmarÅ‚y sÅ‚yszy to, jak ludzie o nim mówiÄ…. Tym, którzy wspominajÄ… ich czÄ™sto, zmarÅ‚y wysyÅ‚a mistyczne bÅ‚ogosÅ‚awieÅ„stwo. Niektórzy dochodzÄ… do ekstremum, mówiÄ…c o opiekuÅ„czej mocy Przodków dla tych, którzy o nich pamiÄ™tajÄ….
6. W pewnych regionach Patriazm zostaÅ‚ usystematyzowany, a u niektórych włączony synkretycznie jako aspekt religii paÅ„stwowej. W odizolowanej Scydii, Republika Sinarsalii posiada system religijny z prawdziwego zdarzenia, w którym dwunastoletnie KapÅ‚anki Å»ycia muszÄ… poÅ›lubić (choć w Sinarsalii najwczeÅ›niejszy wiek Å›lubu to 15 lat) KapÅ‚anów Przodków. Ma to wymiar mistyczny - wedÅ‚ug wierzeÅ„ ma zapewnić pÅ‚odność i połączenie dziÄ™ki któremu przodkowie mogÄ… bÅ‚ogosÅ‚awić przyszÅ‚emu życiu. Od Patriazmu wziÄ…Å‚ swoje imiÄ™ Patriar - najwyższy kapÅ‚an w Sinarsalii, posiadajÄ…cy niemal despotycznÄ… wÅ‚adzÄ™. Ma on pewien rodzaj duchowego połączenia Przodków, którzy przekazujÄ… mu mÄ…drość.
7. Przekazywanie mÄ…droÅ›ci przez przodków Sinarsalia przejęła od wierzeÅ„ które rozwinęły siÄ™ u spoÅ‚ecznoÅ›ci Brusalów która przejęła jÄ… od innych, niewielkich kultur. Jest to doktryna gÅ‚oszÄ…ca poglÄ…d że w swoim wieczystym Å›nie zmarÅ‚y przeżywa wielokrotnie swoje życie, uczÄ…c siÄ™ z tych doÅ›wiadczeÅ„ na nowo. WidzÄ…c całą swojÄ… historiÄ™ wciąż i wciąż, nabiera lepszego zrozumienia. Gdy jest wspominany, osoba która go wspomina nie tylko mu pomaga ale i sama nabiera mÄ…droÅ›ci i zrozumienia. Niektórzy uważajÄ… że także w sensie bardzo mistycznym - pamięć jest kanaÅ‚em przez który pÅ‚ynie mÄ…drość przodków.
Symbol Patriazmu
Symbolem patriazmu jest nazywana bardzo różnie na Å›wiecie klepsydra z koÅ‚em i sÅ‚oÅ„cem. KoÅ‚o symbolizuje czÅ‚owieka a sÅ‚oÅ„ce - jego przodka, którzy połączeni sÄ… i zamkniÄ™ci w odwiecznym upÅ‚ywie czasu.

Teologia i terminologia
W Patriaźmie z zaÅ‚ożenia nie mówi siÄ™ o bożkach, sÄ… jedynie dodatkiem który można Å‚atwo wpasować. Niewiele odÅ‚amów Patriazmu uznaje ich istnienie, a te które uznajÄ…, majÄ… dynamicznie zmieniajÄ…ce sie panteony:
Przedwieczni - nieokreÅ›lone potężne byty, niegdyÅ› wÅ‚adajÄ…ce niebem i ziemiÄ…, pozostaÅ‚y po nich wielkie i tajemne artefakty i ruiny ich paÅ‚aców. Nazywani np. Gajaatre (vesm. "zasÅ‚użyć + niebo") lub Rothver (vesm. "moc + godność").
Upadli - nieokreÅ›lone byty duchowe, strÄ…ceni przez Przedwiecznych na ziemiÄ™, przesiÄ…kniÄ™te nienawiÅ›ciÄ… i posiadajÄ…ce moc twórczÄ…. Nazywani np. Jaatomrte (vesm. "zniszczenie/upadek + niebo")
Błyszczący - bożek nieba - zwany np. (chnrm.) Baleina, (scyd.) Chszert
Pochłaniający - bożek nocy - zwany np. (chnrm.) Hemeina, (scyd.) Szewhert
Opiekuńczy - bożek snu - zwany np. (chnrm.) Leimadei, (scyd.) Dzaszmeia
Odnawiający - bożek życia - zwany np. (chnrm.) Weinerata, (scyd.) Żestusz
Usypiający - bożek śmierci - zwany np. (chnrm.) Gaharosei, (scyd,) Dżarteih
Tryumfujący - bożek wojny - zwany np. (chnrm.) Darainem, (scyd.) Soneit
Kojący - bożek pokoju - zwany np. (chnrm.) Kerai, (scyd.) Szoloim
TERMINOLOGIA
PrzykÅ‚ad wybranych wariacji w terminologii różnych kultur wedÅ‚ug jÄ™zyka Vesmackiego:
Polski: Patriazm - sen - kapłan - stela pamiątkowa - Poręczający - Tytularnii - Znajomici
Vesmacki: Zoltaain - zolaetaa - gouk - Peetiaa - Veeirea - Uoaseeii